Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ – Πνευματικό αλφάβητο: Α – Πόλεμος λογισμών

Πνευματικό αλφάβητο.

Ένα πνευματικό πράγματι αλφάβητο, διασκευασμένο από το ομότιτλο έργο του αγίου Δημητρίου, επισκόπου Ροστώφ, του θαυματουργού (1651-1709). Προσαρμοσμένο στα εικοσιτέσσερα γράμματα του Ελληνικού αλφαβήτου, καθορίζει τα θεμέλια και τα πλαίσια της Ορθόδοξης πνευματικής ζωής. Μέσα σ’ αυτό το μικρό βιβλίο, που πληθωρικά χρησιμοποιεί τις θείες Γραφές και την πατερική σοφία, θα βρει πολύτιμες συμβουλές κάθε αγωνιζόμενος πιστός.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α – Πόλεμος λογισμών

Β – Θείος φωτισμός

Γ – Συνείδησις και διάκρισις

Δ – Νηστεία και εγκράτεια

Ε – Θείες και γήινες παρηγοριές

Ζ – Καύχησις και αυτοέπαινος

Η – Η ανθρώπινη δόξα

Θ – Υπερηφάνεια

Ι – Ταπείνωσις

Κ – Ανθρώπινη μηδαμινότητα και αδυναμία

Λ – Κατάκρισις

Μ – Γέλιο και αργολογία

Ν – Μετάνοια

Ξ – Μνήμη θανάτου και αδιαφορία για τα φθαρτά

Ο – Ανάπαυσις της ψυχής κοντά στον Κύριο

Π – Φιλαργυρία και ελπίδα στον Θεό

Ρ – Ζήλεια και φθόνος

Σ – Οργή και μνησικακία

Τ – Θλίψεις

Υ – Υπομονή

Φ – Οκνηρία στα πνευματικά έργα

Χ – Μυστική ένωσις με τον Κύριο

Ψ – Προσευχή

Ω – Αγάπη προς τον Κύριο

Α – Πόλεμος λογισμών

Από τους πονηρούς λογισμούς που πολεμούν τον άνθρωπο, τρεις είναι οι πιο σκληροί: της απιστίας, της βλασφημίας και της πορνείας.

Για να κοπάση αυτός ο πόλεμος, πρέπει πρώτα να γνωρίζης πότε αμαρτάνεις και πότε όχι:

Δεν αμαρτάνεις όταν ο νους, η βούλησις, δεν συγκατατίθεται στους λογισμούς, πολύ περισσότερο όταν τους αποστρέφεται ή τους περιφρονή. Αμαρτάνεις, κάποτε και θανάσιμα, όταν ο νους αυτοπροαίρετα συγκρατή τους λογισμούς και η καρδιά ηδύνεται και ευχαριστείται μ’ αυτούς. Όποιος πολεμείται από πονηρούς λογισμούς και δεν τους αποδέχεται, ταράσσεται όμως νομίζοντας ότι αμάρτησε, αυτός είναι μικρόψυχος, εμπαίζεται από τον διάβολο και δεν γνωρίζει να διακρίνη μεταξύ προσβολής και συγκαταθέσεως.

Μην παραξενεύεσαι που οι ίδιοι λογισμοί φέρνουν μαζί τους και θάνατο και ζωή, αιώνιο θάνατο ή αιώνια ζωή. Σ’ εκείνον που τους αποδέχεται προκαλούν θάνατο. Σ’ εκείνον που τους αποστρέφεται και τους πολεμά χαρίζουν ζωή, και αυξάνουν τον μισθό του στον ουρανό.

Συμβαίνει κάποτε να έρχωνται λογισμοί απιστίας ή βλασφημίας κατά του Θεού, της Υπεραγίας Θεοτόκου ή των αγίων. Καμμιά φορά, αντικρίζοντας τα άχραντα και θεία Μυστήρια ή τις άγιες εικόνες, πέφτουν επάνω σου σαν μαύρο σύννεφο βλάσφημες σκέψεις. Περιφρόνησε αυτούς τους λογισμούς. Αδιαφόρησε. Μην ανησυχής και μη θλίβεσαι, γιατί έτσι χαροποιείς τον διάβολο. Του αρκεί να σε βλέπη θλιμμένο και συγχυσμένο, αν δεν κατορθώση κάτι χειρότερο, θα επαυξήση τότε τους λογισμούς σου, για να εξουθενώση τελείως τη συνείδησί σου. Όταν όμως σε δη να περιφρονής τους βλάσφημους λογισμούς, θα απομακρυνθή ντροπιασμένος.

Πρόσεξε, και θα διαπίστωσης ότι και τα τρία είδη των λογισμών γεννιούνται συχνά από την κατάκρισι. Μην κατακρίνης τον αδελφό σου και θα καταφέρης γενναίο πλήγμα στους πονηρούς λογισμούς. Επειδή όμως ο πόλεμος των λογισμών ταλαιπωρεί συνήθως τους υπερηφάνους και φθονερούς, ο πιο σίγουρος τρόπος για ν’ απαλλαγής απ’ αυτόν είναι να καλλιεργήσης μέσα σου την ταπείνωσι και την ακακία.

Οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν και υποδεικνύουν τα μέσα και τους τρόπους που θα χρησιμοποιήσης για να νικήσης τους λογισμούς και να καταισχύνης τους δαίμονες που τους σπέρνουν μέσα σου:

Να τους φανερώνης στον πνευματικό σου με την εξομολόγησι.

Να προσεύχεσαι στον Κύριο με θέρμη, αναθέτοντας σ’ Εκείνον την ασθένειά σου και ομολογώντας την αδυναμία σου.

Να καλλιεργής μέσα σου τη συντριβή του νου, την αυτομεμψία και, γενικά, ταπεινό φρόνημα.

Ν’ αγαπήσης τη νηστεία, που θανατώνει προ παντός τους σαρκικούς λογισμούς.

Ν’ αγαπήσης τους σωματικούς κόπους και μόχθους, που ταπεινώνουν το σώμα και πνίγουν μέσα στον ιδρώτα σου τις πανουργίες των δαιμόνων.

Να ζης συνέχεια με τη μνήμη του θανάτου και της φοβερής κρίσεως του Θεού.

Ν’ αντιπαραθέτης στους ρυπαρούς λογισμούς άλλους λογισμούς, υγιείς και θεαρέστους.

Τέλος, αν είσαι δυνατός, περιφρόνησε και περιγέλασε τους λογισμούς, κι υστέρα προσπέρασέ τους αδιάφορα.

Ο τελευταίος αυτός τρόπος εξευτελίζει τελείως τους δαίμονες.