Ἡ Πάτμος τό 1940 δέχθηκε 2000 περίπου πρόσφυγες Λερίους. Ἡ δραματικὴ κατάσταση τῆς Λέρου μὲ τοὺς συνεχεῖς καί ἀνελέητους βομβαρδισμοὺς καί τήν πείνα ἀνάγκασε τοὺς κατοίκους νὰ ἐκπατρισθοῦν.
Ὁ Ἅγιος Ἀμφιλόχιος τῆς ἱερᾶς νήσου Πάτμου μέ τό κῦρος τοῦ Ἱεράρχη, διοργανώνει ἐπιτροπὴ βοηθείας καὶ δίδει ἐντολές.
Οἱ μοναχὲς ἐργάζονται σκληρὰ γιὰ τὴν ἐπιβίωση ὄχι μόνον τῆς ἀδελφότητος ἀλλὰ καὶ πολλῶν ἄλλων, ἀπροστάτευτων καὶ ἀρρώστων. Πολλὲς εἶναι οἱ μαρτυρίες τῶν εὐεργετηθέντων ἀπὸ τὴν ἐποχὴ αὐτή, ποὺ ηὖραν στοργὴ καὶ περιποίηση σὲ κρίσιμες στιγμές .Μία ἡμέρα ὅπου ὁ Ἅγιος ἦτο στὸ ἱερὸ Σπήλαιο τῆς Ἀποκαλύψεως ἐφιλοξενεῖτο μία οἰκογένεια προσφύγων ἀπὸ τὴν Λέρο (τοῦ Μιχ. Γεωργᾶ) καί ἔτυχε στὴν ἐξωτερικὴ πόρτα τοῦ Σπηλαίου τῆς ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως νά στέκει ὁ Ἅγιος Ἀμφιλόχιος. Ἐκείνη τὴν στιγμὴ ὁ πατέρας τῆς οἰκογενείας μὲ ἔκδηλα τὰ σημεῖα τῆς ἀπελπισίας περνᾶ ἀπὸ μπροστά του. Ὁ Ἅγιος τὸν σταματᾶ, καὶ τὸν ἐρωτᾶ γιατὶ εἶναι τόσο στεναχωρημένος καὶ ἐκεῖνος μὲ τὴν σειρά του τοῦ λέγει: «Πάτερ μου ὅ,τι εἶχα, χρήματα, σεντόνια, ρουχισμὸ τὰ ἔδωσα γιὰ τὸ ψωμὶ τῶν παιδιῶν μου, δὲν μοῦ μένει τίποτε ἄλλο παρὰ μόνο τὰ ροῦχα ποὺ φορῶ, πηγαίνω νὰ δώσω τὸ σακκάκι μου νὰ πάρω λίγο ψωμὶ γιὰ τὰ παιδιά μου ποὺ πεθαίνουν». Ὁ Ἅγιος δακρύζει καὶ τὸν συγκρατεῖ.
«Στάσου λίγο», τοῦ λέγει,«καὶ ἔχει ὁ Θεός».
Μὲ λόγια παρηγορίας τὸν κρατᾶ καὶ τὸν ἐνισχύει περισσότερο ἀπὸ μισὴ ὥρα. Κάποτε ὁ πονεμένος πατέρας ἀποφασίζει νὰ χαιρετήση τὸν Ἅγιο καὶ νὰ φύγη. Τὴν ὥρα ἐκείνη ἀκριβῶς μία προσκυνήτρια φτάνει μὲ διάφορα εἴδη, σιτάρι, σταφίδες, κρασί, ἀλεύρι σιταρένιο καὶ πρόσφορο. Καὶ ὅλα αὐτὰ γιὰ νὰ κάμη ὁ Ἅγιος μνημόσυνο . Ὁ Ἅγιος κράτησε γιὰ τὴν Λειτουργία τὸ νάμα καὶ τὸ πρόσφορο, ὅλα τ᾿ ἄλλα τά ἔδωσε στὸν δυστυχισμένο πατέρα. Μέ αὐτὰ σώθηκε ὅλη ἡ οἰκογένεια. Τὸ περιστατικὸ μοῦ τὸ διηγήθηκε ἔπειτα ἀπὸ τὸν πόλεμο ὁ ἴδιος ὁ πρόσφυγας ποὺ συχνὰ μοῦ ἐτόνιζε «ὁ ἅγιος αὐτὸς Γέροντας ἔσωσε τὴν ζωὴ τῶν παιδιῶν μου καὶ θὰ τὸν δοξάζω σὰν ἅγιο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας». Ἀληθινὰ ὁ πεινασμένος Γέροντάς μας Ἀμφιλόχιος πού δέν εἶχε ὁ Ἴδιος ψωμί νά φάει ἔσωσε μελλοθανάτους.
Στὴν διάρκεια ὅλων αὐτῶν τῶν χρόνωνστάθηκε ὁ πραγματικὸς πατέρας τῶν πεινώ ντων καὶ τῶν ὀρφανῶν ὁ προστάτης. Τελείωσε ὁ πόλεμος καὶ ὁ Ἅγιος συνεχίζει νὰ βρίσκεται στὶς ἐπάλξεις τοῦ ἀγῶνος γιὰ τὴν ἀνόρθωση τῶν ἐρειπίων τῆς φιλτάτης του Δωδεκανήσου .
Ἐκεῖ ὄπου βρίσκεται καί σήμερα καί ἀγωνιᾶ καί μεσιτεύει γιά ὅλη τήν Ἑλλάδα μας.
Πηγή : ἀπό τό βιβλίο τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιμ. ΠΑΥΛΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΑ
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΜΟΥ
(1889-1970)Ἕβδομη Ἔκδοσις, Ἐπαυξημένη καὶ ἀναθεωρημένη
Ἐπιμέλεια καὶ προσθῆκες Ἀρχ. Ἀντίπα Νικηταρᾶ Δρ. Θεολογίας
Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον Ἁγίου Νεκταρίου, Λουκακίων
