– Γέροντα, ποιό είναι το έργο του μοναχού;
– Έργο του μοναχού είναι να γίνη δοχείο του Αγίου Πνεύματος. Να κάνη την καρδιά του ευαίσθητη σαν το φύλλο του χρυσού των αγιογράφων. Όλο το έργο του μοναχού είναι αγάπη, όπως και το ξεκίνημά του γίνεται από αγάπη προς τον Θεό, η οποία έχει και την αγάπη προς τον πλησίον. Ο μοναχός μελετάει την δυστυχία της κοινωνίας, πονάει η καρδιά του και προσεύχεται συνεχώς καρδιακά για τον κόσμο. Έτσι ελεεί τον κόσμο με την προσευχή. Υπάρχουν μοναχοί που βοηθούν τους ανθρώπους περισσότερο από όσο θα τους βοηθούσε όλος ο κόσμος μαζί. Ένας κοσμικός λ.χ. προσφέρει δύο πορτοκάλλια ή ένα κιλό ρύζι σε κάποιον φτωχό, πολλές φορές μόνο για να τον δούν οι άλλοι, και κατακρίνει μάλιστα, γιατί οι άλλοι δεν έδωσαν. Ο μοναχός όμως βοηθάει με τόνους σιωπηλά με την προσευχή του.
Ο μοναχός δεν βάζει δικά του σχέδια και προγράμματα κοσμικά για ιεραποστολές, αλλά προχωρεί χωρίς κανένα δικό του σχέδιο και ο Καλός Θεός τον περνάει στο σχέδιο το δικό Του, το θεϊκό, καί, αν χρειασθή για ιεραποστολή, τον στέλνει ο Θεός με θείο τρόπο. Δεν ζητάει ο Θεός από τους μοναχούς να βγουν στον κόσμο, για να κρατούν τους ανθρώπους να περπατούν, αλλά ζητάει να τους δώσουν το φως με το βίωμά τους, για να οδηγηθούν στην αιώνια ζωή. Ο μοναχός δηλαδή δεν έχει ως αποστολή να βοηθήση τον κόσμο με το να βρίσκεται μέσα στον κόσμο. Φεύγει μακριά από τον κόσμο, όχι γιατί μισεί τον κόσμο, αλλά γιατί αγαπάει τον κόσμο, και ζώντας μακριά από τον κόσμο, θα τον βοηθήση με την προσευχή του σε ό,τι δεν γίνεται ανθρωπίνως παρά μόνο με θεϊκή επέμβαση. Γι’ αυτό ο μοναχός πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τον Θεό, να παίρνη σήματα και να δείχνη στους ανθρώπους τον δρόμο προς τον Θεό.
Δεν μπορούσα να καταλάβω πώς δικαιολογούν μερικά πράγματα οι Ρωμαιοκαθολικοί. Μου λύθηκε η απορία πριν από λίγο καιρό, όταν πέρασαν από το Καλύβι δύο Ρωμαιοκαθολικοί αρχιτέκτονες από την Ρώμη. Είχαν άγνοια αλλά καλή διάθεση.
«Τί κάνουν οι μοναχοί, μου λένε, και κάθονται εδώ; Γιατί δεν πηγαίνουν στον κόσμο να κάνουν κοινωνικό έργο;».
«Οι φάροι, τους λέω, δεν πρέπει να είναι πάντοτε πάνω στα βράχια; Τί, πρέπει να πάνε στις πόλεις να προστεθούν στα φανάρια; Άλλη αποστολή έχουν οι φάροι, άλλη τα φανάρια». Ο μοναχός δεν είναι φαναράκι, για να τοποθετηθή στην πόλη σε μια άκρη του δρόμου και να φωτίζη τους διαβάτες, να μη σκοντάφτουν. Είναι φάρος απομακρυσμένος, στημένος ψηλά στα βράχια, που με τις αναλαμπές του φωτίζει τα πελάγη και τους ωκεανούς, για να κατευθύνωνται τα καράβια και να φθάνουν στον προορισμό τους, στον Θεό.
Από το βιβλίο: Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου ,Λόγοι Β’, Πνευματική Αφύπνιση, ΚΕΦ. 2 – Τα μοναστήρια είναι τα οχυρά της Εκκλησίας, Εκδόση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτής, σελ. 322 -32Όπως ο ευλαβής στον κόσμο περιφρονείται, έτσι και ο καλός μοναχός σε λίγο θα περιφρονήται. Γιατί, αλλοίμονο, αν δεν προσέξουμε το κοσμικό πνεύμα, σε λίγο καιρό, αν κάποιος νέος πηγαίνη στο μοναστήρι και θέλη να ζήση σωστά μοναχικά, θα του λένε οι άλλοι: «Τί δουλειά έχεις εσύ εδώ;». Οι άνθρωποι, όταν βλέπουν μοναχούς να μη διαφέρουν από τους κοσμικούς, απογοητεύονται από τον Μοναχισμό. Πολλοί έρχονται και μου λένε πόσο σκανδαλίζονται από μερικά μοναστήρια, και πώς να διορθώνω λογισμούς τώρα;
Μπήκε στον Μοναχισμό πολύ το κοσμικό πνεύμα και δεν σταματάει το κακό… Μπήκε πολλή κοσμική λογική και αυτή η πολλή λογική κατέστρεψε τα πάντα. Και το κακό είναι που δεν το καταλαβαίνουμε.
Σε μερικά μοναστήρια σήμερα έχουν γεμίσει ευκολίες-ευκολίες και κάνουν την ζωή τους δύσκολη…
Πόσα πράγματα χάνονται και στον Μοναχισμό, όπως στον κόσμο χάνονται η τιμή, ο σεβασμός, και τα λένε κατεστημένα! γι’ αυτό πονάω και πάω να σκάσω. Μου έρχεται να πάρω τα βουνά.
Αξίζει τώρα να πεθάνη κανείς, να δώση μια ομολογία, να κάνη μια θυσία, μόνο για να μη βρίζονται οι Άγιοι Πατέρες.
Δεν σκεφτόμαστε λίγο τους Οσίους Πατέρες, τους οποίους διαβάζουμε συνέχεια, που ζούσαν και πως ζούσαν; Ο Κύριος είπε: “Αι αλώπεκες φωλεούς έχουσιν, ο δε Υιός του ανθρώπου ουκ έχει που την κεφαλήν κλίνη”. Φοβερό! Και βλέπεις πως προσπαθούσαν να μιμηθούν τον Χριστό μέσα στις σπηλιές! Ένιωθαν την χαρά του Χριστού, γιατί μιμούνταν τον Χριστό σε όλα. Όλο το ενδιαφέρον τους ήταν εκεί. Οι Άγιοι Πατέρες έκαναν την έρημο πνευματική πολιτεία και σήμερα την κάνουμε κοσμική πολιτεία. Η Εκκλησία του Χριστού φεύγει στην έρημο να σωθεί, και εμείς την έρημο την κάνουμε κοσμική πολιτεία, για να σκανδαλισθούν οι άνθρωποι και να μη βοηθηθούν, και μετά να μην έχουν από που να πιασθούν. Αυτόν τον μεγάλο κίνδυνο βλέπω αυτά τα δύσκολα χρόνια που περνούμε. Ενώ πρέπει για έναν λόγο παραπάνω σήμερα να ζούμε πιο μοναχικά, για να έχουμε θεϊκές δυνάμεις, δυστυχώς αλλοιωνόμαστε από το κοσμικό πνεύμα και αποδυναμωνόμαστε. Δηλαδή διώχνουμε το πνεύμα μας, και μένει το πτώμα μας.
***
Πάντως, αν δεν προσέξουμε, δεν θα σταθή ο Μοναχισμός· θα τιναχθή στον αέρα. Βέβαια το μέλλον ανήκει στον Χριστό και στα χέρια της Καλής Νοικοκυράς, της Παναγίας, η οποία θα πάρη την σκούπα και θα σαρώση και θα νοικοκυρέψη πάλι τα μοναστήρια της. Πρέπει να καταλάβουμε ότι όλα θα χαθούν και θα παρουσιασθούμε μπροστά στον Θεό χρεωμένοι, αν δεν ζήσουμε σωστά μοναχικά. Ξεκινήσαμε να γίνουμε καλόγεροι, για την σωτηρία της ψυχής μας και για να βοηθήσουμε την κοινωνία με την προσευχή.
Όταν ο μοναχός αποδυναμώνεται πνευματικά, με τι θα συγκινήση τον κοσμικό; Το οινόπνευμα, αν το αφήσουμε ανοιχτό το μπουκάλι, χάνει όλη την σπιρτάδα. Ούτε τα μικρόβια σκοτώνει ούτε φλόγα μπορεί να βγάλει, αν το ανάψεις. Και αν το βάλεις στο καμινέτο, θα χαλάσει και το φιτίλι. Έτσι και ο μοναχός, αν δεν προσέξη, διώχνει την θεία Χάρη και μετά έχει μόνο το σχήμα. Είναι σαν το οινόπνευμα που έχασε την σπιρτάδα του. Δεν μπορεί να καυτήριάσει τον διάβολο. “Φως μοναχοίς άγγελοι, φως κοσμικοίς μοναχοί”! Ούτε φως είναι μετά. Το κοσμικό φρόνημα ξέρετε πόσο καταστρέφει; Αν φύγει αυτό το πνευματικό από τον Μοναχισμό, δεν μένει τίποτε. Γιατί “αν το άλας μωρανθή” , δεν κάνει ούτε για κοπριά. Ενώ τα σκουπίδια γίνονται κοπριά, το αλάτι δεν γίνεται κοπριά. Αν το βάλεις στο φυτό, θα το κάψει.
Σήμερα είναι μια εποχή που πρέπει να λάμπη ο Μοναχισμός. Σ’ αυτήν την σαπίλα είναι που χρειάζεται το “αλάτι”. Αν τα Μοναστήρια δεν έχουν κοσμικό φρόνημα και έχουν πνευματική κατάσταση, αυτό θα είναι η μεγαλύτερη προσφορά τους στην κοινωνία. Δεν θα χρειάζεται ούτε να μιλούν ούτε να κάνουν τίποτε άλλο, γιατί θα μιλούν με την ζωή τους. Από αυτό έχει ανάγκη σήμερα ο κόσμος…
– Είπατε, Γέροντα, ότι το κοσμικό πνεύμα μπαίνει στον Μοναχισμό και χάνεται η πνευματική αντιμετώπιση. Θα διασωθή το σωστό πνεύμα του Μοναχισμού;
– Μια μπόρα είναι, δεν θα αφήσει ο Θεός… Υπάρχουν μοναχοί που ζουν πολύ πνευματικά, αθόρυβα. Υπάρχουν ψυχές σε κάθε Μοναστήρι, σε κάθε Μητρόπολη κ. λπ. Οι μεμονωμένες ψυχές, αυτές είναι που συγκινούν τον Θεό και μας ανέχεται.
***
Οι Μοναχοί θα πρέπη να γίνουν όλο φως, γι’ αυτό και θα πρέπη να ακολουθήσουν την πορεία της δαδιάς, του πεύκου, πώς μεταβάλλει τις ίνες του (τις αγκίδες) σε δαδί. Το πεύκο θα πρέπη να αναπτυχθή σε βραχώδη τόπο και προσήλιο και, αφού πελεκηθή η φλούδα του και δακρύση, τα δάκρυα εκείνα της ρετσίνης, που θα ποτίζουν συνέχεια τον κορμό, με τις θερμές ακτίνες του ηλίου, σιγά-σιγά μεταβάλλουν ολόκληρο το πεύκο σε καλό δαδί, και προσφέρει το φως του και τα προσανάμματα, για να ανάβουν τις φωτιές τους οι άνθρωποι.
Το πελέκημα, φυσικά, σκοπό έχει να διώξη τον φλοιό του παλαιού ανθρώπου και όχι να πληγώνη αδιάκριτα ανθρώπους και να αχρηστεύη.
***
Ο σωστός μοναχός είναι το φως του κόσμου. Τί λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος; «Οι Άγγελοι είναι φως για τους μοναχούς και οι μοναχοί είναι φως γιά τους κοσμικούς». Ο μοναχός, όταν διαφέρη από τους κοσμικούς, τότε βοηθάει θετικά.
Γιατί αυτό πού βοηθάει τους κοσμικούς πού ταλαιπωρούνται για μάταια πράγματα είναι η αγιότητα, η οποία με την απλότητα της τους διδάσκει να συλλάβουν το βαθύτερο νόημα της ζωής, για να τους φύγη το πλάκωμα από την καρδιά…
***
Αλλά εκτός από την προσευχή, υπάρχουν και περιπτώσεις που πρέπει να προσφέρη στον άνθρωπο και ανθρώπινη βοήθεια. Κάθε σωστή μοναχή, εκτός από την προσευχή που κάνει για τον κόσμο, πολύ βοηθάει με τον τρόπο της, με μια σωστή αντιμετώπιση, με δυο λόγια πνευματικά που θα πη εκεί στο αρχονταρίκι σε έναν προσκυνητή, για να συλλάβη το βαθύτερο νόημα της ζωής, σε μια μητέρα, για να την στηρίξη. Το να ζητάη όμως η μοναχή επικοινωνίες κ.λπ., είναι χαμένα πράγματα, γιατί οι προβολές οι κοσμικές έρχονται σε σύγκρουση με τους πνευματικούς νόμους και ταλαιπωρούμαστε. Όσο μπορείτε, να κινήσθε στην αφάνεια. Κάνω μια σύγκριση και πονώ: Μερικοί μοναχοί επιδιώκουν πανηγύρια, επισκέψεις, φιλίες πνευματικές. Εγώ αναγκάζομαι να πάω κάπου για πνευματική εργασία και το νιώθω σαν μαρτύριο, το βλέπω σπατάλη χρόνου.
(Από το βιβλίο: Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου ,Λόγοι Β’, Πνευματική Αφύπνιση, ΚΕΦ. 2 – Τα μοναστήρια είναι τα οχυρά της Εκκλησίας ,Έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτής, σελ. 322 -326. )
