Μέσα στα υπέροχα τροπάρια των Χριστουγέννων αποκαλύπτεται το φοβερό μυστήριο της σαρκώσεως του Λόγου και της σωτηρίας μας. Λυρισμός και θεολογία! Ένας κορυφαίος συνδυασμός σε μια ανθρώπινη δημιουργία που μόνο με θεϊκή φώτιση και έμπνευση μπορεί να πραγματωθεί! Ας γευθούμε λίγες σταγόνες θεϊκού μεγαλείου!
«Τάδε λέγει Ἰωσὴφ πρὸς τὴν Παρθένον· Μαρία, τὶ τὸ δρᾶμα τοῦτο, ὃ ἐν σοὶ τεθέαμαι; ἀπορῶ καὶ ἐξίσταμαι, καὶ τὸν νοῦν καταπλήττομαι! Λάθρα τοίνυν ἀπ’ ἐμοῦ, γενοῦ ἐν τάχει. Μαρία, τὶ τὸ δρᾶμα τοῦτο, ὃ ἐν σοὶ τεθέαμαι; ἀντὶ τιμῆς αἰσχύνην, ἀντ’ εὐφροσύνης, τὴν λύπην, ἀντὶ τοῦ ἐπαινεῖσθαι, τὸν ψόγον μοι προσήγαγες. Οὐκ ἔτι φέρω λοιπόν, τὸ ὄνειδος ἀνθρώπων· ὑπὸ γὰρ Ἱερέων ἐκ τοῦ ναοῦ, ἄμεμπτον Κυρίου σὲ παρέλαβον· καὶ τὶ τὸ ὁρώμενον;»
Αυτά τα λόγια λέει ο Ιωσήφ προς την Παρθένο: Μαρία, ποιο είναι αυτό το συγκλονιστικό γεγονός που βλέπω σε σένα; Απορώ και εξίσταμαι κι ο νους μου τα χάνει! Γρήγορα φύγε κρυφά μακριά από μένα. Μαρία, ποιο είναι αυτό το συγκλονιστικό γεγονός που βλέπω σε σένα; Αντί τιμής ντροπή, αντί χαράς τη λύπη, αντί να μου χαρίσεις έπαινο μου πρόσφερες κατηγόρια. Δεν αντέχω πια τη ντροπή των ανθρώπων. Σε παρέλαβα άμεμπτη από τους ιερείς του ναού, και τώρα τι είναι αυτό που βλέπω!
«Ἰωσήφ, εἰπὲ ἡμῖν, πῶς ἐκ τὼν ἁγίων ἣν παρέλαβες Κόρην, ἔγκυον φέρεις ἐν Βηθλεέμ; Ἐγὼ φησι, τοὺς Προφήτας ἐρευνήσας, καὶ χρηματισθεὶς ὑπὸ Ἀγγέλου, πέπεισμαι, ὅτι Θεὸν γεννήσει ἡ Μαρία ἀνερμηνεύτως· οὗ εἰς προσκύνησιν, Μάγοι ἐξ Ἀνατολῶν ἥξουσι, σὺν δώροις τιμίοις λατρεύοντες. Ὁ σαρκωθεὶς δι’ ἡμᾶς, Κύριε, δόξα σοι».
Ιωσήφ, πες μας, πώς την κόρη που παρέλαβες από τα άγια του ναού την φέρνεις έγκυο στη Βηθλεέμ; Εγώ, λέει ο Ιωσήφ, αφού ερεύνησα τους προφήτες και πληροφορήθηκα από Άγγελο Κυρίου, έχω πεισθεί πως η Μαρία με τρόπο ανερμήνευτο θα γεννήσει τον Θεό. Αυτόν θα προσκυνήσουν Μάγοι που θα έλθουν από την Ανατολή και θα τον λατρεύσουν προσφέροντάς του τίμια δώρα. Συ που σαρκώθηκες για εμάς, Κύριε, ας είσαι δοξασμένος!
«Δεῦτε πιστοὶ ἐπαρθῶμεν ἐνθέως, καὶ κατίδωμεν συγκατάβασιν θεϊκὴν ἄνωθεν, ἐν Βηθλεὲμ πρὸς ἡμᾶς ἐμφανῶς· καὶ νοῦν καθαρθέντες, τῷ βίῳ προσενέγκωμεν, ἀρετάς ἀντὶ μύρου, προευτρεπίζοντες πιστῶς, τῶν Γενεθλίων τὰς εἰσόδους, ἐπὶ τῶν ψυχικῶν θησαυρισμάτων, κράζοντες· Ἐν ὑψίστοις δόξα, Θεῷ τῷ ἐν Τριάδι, δι’ οὗ ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία ἐπεφάνη, τὸν Ἀδὰμ ἐκλυτρώσασθαι, τῆς ἀρχεγόνου ἀρᾶς ὡς Φιλάνθρωπος».
Ελάτε, πιστοί, έχοντας μέσα μας θεϊκή πνοή να σηκώσουμε ψηλά το βλέμμα και την ψυχή μας, και να δούμε τη συγκατάβαση του Θεού που από ψηλά έρχεται σε μας στη Βηθλεέμ. Κι αφού καθαρίσουμε το νου μας, ας του προσφέρουμε στη ζωή μας αρετές αντί για μύρο, προετοιμάζοντας με καλαισθησία τη γενέθλια είσοδό του στις ψυχές μας που είναι πολύτιμες σαν θησαυροί, ψάλλοντας δυνατά: Δόξα στον Ύψιστο Τριαδικό Θεό, διά του οποίου φανερώθηκε ευδοκία (αγάπη, χαρά, έλεος) στους ανθρώπους γιατί ως Φιλάνθρωπος λύτρωσε τον Αδάμ από την αρχέγονη κατάρα
« Ἄκουε οὐρανέ, καὶ ἐνωτίζου ἡ γῆ· σαλευθήτω τὰ θεμέλια, ἐπιλαβέτω τρόμος τὰ καταχθόνια· ὅτι ὁ Θεός τε καὶ Κτίστης, σαρκὸς εἰσέδυ πλάσιν· καὶ ὁ κραταιᾷ κτίσας χειρὶ τὴν κτίσιν, σπλάγχνον ὁρᾶται πλάσματος. Ὢ βάθος πλούτου, καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ, καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ».
Άκουε, ουρανέ, και στήσε αυτί, γη. Ας σαλευθούν τα θεμέλια της γης και τρόμος ας καταλάβει τα καταχθόνια. Γιατί ο Θεός και Κτίστης ανέαλβε τη σάρκα που αυτός είχε πλάσει. Αυτός που με το δυνατό του χέρι έφτιαξε την κτίση φανερώνεται ως σπλάχνο του πλάσματός του. Ω πόσο είναι το βάθος του πλούτου και της σοφίας και της γνώσεως του Θεού! Πόσο ανεξερεύνητες οι κρίσεις του και ανεξιχνίαστοι οι δρόμοι του!
«Ἐξεπλήττετο ὁ Ἡρῴδης, ὁρῶν τῶν Μάγων τὴν εὐσέβειαν, καὶ τῷ θυμῷ νικώμενος, τοῦ ἔτους ἠκριβολόγει τὸ διάστημα. Μητέρες ἠτεκνοῦντο, καὶ ἡ ἄωρος ἡλικία τών βρεφῶν, πικρῶς κατεθερίζετο· μαζοὶ ἐξηραίνοντο, καὶ πόροι γάλακτος συνεστέλλοντο. Μέγα ἦν τὸ δεινόν! διὸ εὐσεβῶς πιστοὶ συνελθόντες, προσκυνήσωμεν τοῦ Χριστοῦ τὴν γέννησιν».
Ο Ηρώδης εκπλήττονταν βλέποντας την ευσέβεια των μάγων και νικημένος από τον θυμό προσπαθούσε με ακρίβεια να υπολογίσει το χρονικό διάστημα. Μητέρες έχαναν τα παιδιά τους, και πικρά καταθερίζονταν τρυφερά βρέφη. Μαστοί ξηραίνονταν και οι πόροι του γάλακτος έκλειναν. Μεγάλη ήταν η φρίκη! Γι’ αυτό οι πιστοί ας συγκεντρωθούμε με ευσέβεια για να προσκυνήσουμε τη γέννηση του Χριστού!
«Ὅτε Ἰωσήφ, Παρθένε, λύπῃ ἐτιτρώσκετο, πρὸς Βηθλεὲμ ἀπαίρων, ἐβόας πρὸς αὐτόν· Τί ὁρῶν με ἔγκυον, στυγνάζεις καὶ ταράσσεσαι, ἀγνοῶν ὅλως, τὸ ἐν ἐμοὶ φρικτόν μυστήριον; Λοιπὸν ἀπόθου φόβον ἅπαντα, τὸ παράδοξον ἐννοῶν· Θεὸς κάτεισι γὰρ ἐπὶ γῆς δι’ ἔλεον, ἐν τῇ ἐμῇ μήτρᾳ νῦν, καὶ σάρκα προσελάβετο· ὅνπερ τικτόμενον, ὄψει ὡς ηὐδόκησε· καὶ τῆς χαρᾶς πλησθείς, προσκυνήσεις ὡς Κτίστην σου, ὃν Ἄγγελοι ὑμνοῦσιν ἀπαύστως, καὶ δοξάζουσι, σὺν Πατρὶ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι».
Παρθένε, όταν ο Ιωσήφ πληγωνόταν από τη λύπη καθώς βάδιζε προς τη Βηθλεέμ, του έλεγες: Γιατί βλέποντάς με έγκυο σκοτεινιάζεις και ταράζεσαι αγνοώντας εντελώς το φριχτό μυστήριο που τελείται μέσα μου; Λοιπόν διώξε κάθε φόβο μακριά και εννόησε το παράδοξο που συμβαίνει. Ο Θεός κατεβαίνει στη γη από τη μεγάλη του ευσπλαχνία. Τώρα βρίσκεται μέσα στη μήτρα μου κι έχει προσλάβει σάρκα ανθρώπινη. Αυτόν όταν γεννηθεί θα τον αντικρύσεις όπως Αυτός με την πολλή του αγάπη και ευδοκία το θέλησε. Θα γεμίσεις χαρά και θα Τον προσκυνήσεις ως Κτίστη σου, Αυτόν που οι άγγελοι ακατάπαυστα υμνούν και δοξάζουν μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα.
Σήμερον γεννᾶται ἐκ Παρθένου, ὁ δρακὶ τὴν πᾶσαν ἔχων κτίσιν (ἐκ τρίτου).
Σήμερα γεννιέται από παρθένο κόρη αυτός που όλη την κτίση έχει στην παλάμη του
Ῥάκει καθάπερ βροτὸς σπαργανοῦται, ὁ τῇ οὐσίᾳ ἀναφής.
Με κουρέλια σαν βροτός σπαργανώνεται αυτός που είναι άπιαστος στην ουσία του
Θεὸς ἐν φάτνῃ ἀνακλίνεται, ὁ στερεώσας τοὺς οὐρανούς πάλαι κατ’ ἀρχάς.
Ο Θεός γέρνει σ’ ένα παχνί, αυτός που στερέωσε τον ουρανό στην αρχή της δημιουργίας
Ἐκ μαζῶν γάλα τρέφεται, ὁ ἐν τῇ ἐρήμῳ Μάννα ὀμβρίσας τῷ Λαῷ.
Από μαστούς πίνει γάλα αυτός που στην έρημο έβρεξε το μάννα στο λαό των Εβραίων
Μάγους προσκαλεῖται, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας.
Τους μάγους προσκαλεί ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Δῶρα τούτων αἴρει, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου.
Δέχεται τα δώρα τους ο Υιός της Παρθένου
Προσκυνοῦμέν σου τὴν Γένναν Χριστέ (ἐκ γ’).
Προσκυνούμε τη γέννησή σου, Χριστέ
Δεῖξον ἡμῖν καὶ τὰ θεῖά σου Θεοφάνεια.
Δείξε μας και τα θεϊκά σου Θεοφάνεια.
«Τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ γεννηθέντος, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας, ἐξ Ἀνατολῶν ἐλθόντες Μάγοι, προσεκύνησαν Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα, καὶ τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προθύμως ἀνοίξαντες, δῶρα τίμια προσέφερον, δόκιμον χρυσόν, ὡς Βασιλεῖ τῶν αἰώνων, καὶ λίβανον, ὡς Θεῷ τῶν ὅλων, ὡς τριημέρῳ δὲ νεκρῷ, σμύρναν τῷ Ἀθανάτῳ. Πάντα τὰ ἔθνη, δεῦτε προσκυνήσωμεν, τῷ τεχθέντι σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
Όταν ο Κύριος Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, Μάγοι που ήρθαν από την Ανατολή τον προσκύνησαν ως Θεό που έγινε άνθρωπος. Κι άνοιξαν πρόθυμα τους θησαυρούς τους και πρόσφεραν τίμια δώρα, χρυσάφι δοκιμασμένο (καθαρό) γιατί είναι ο Βασιλιάς όλων των αιώνων και λιβάνι γιατί είναι ο Θεός των όλων και σμύρνα στον Αθάνατο, γιατί για τρεις ημέρες θα είναι νεκρός. Όλα τα έθνη ελάτε να προσκυνήσουμε Αυτόν που γεννήθηκε για να σώσει ις ψυχές μας.
«Εὐφράνθητι Ἱερουσαλήμ, καὶ πανηγυρίσατε πάντες, οἱ ἀγαπῶντες Σιών. Σήμερον ὁ χρόνιος ἐλύθη δεσμός, τῆς καταδίκης τοῦ, Ἀδάμ, ὁ Παράδεισος ἡμῖν ἠνεῴχθη, ὁ ὄφις κατηργήθη· ἣν γὰρ ἠπάτησε πρώην, νῦν ἐθεάσατο, τοῦ Δημιουργοῦ γενομένην Μητέρα. Ὢ βάθος πλούτου, καὶ σοφίας, καὶ γνώσεως Θεοῦ, ἡ προξενήσασα τὸν θάνατον πάσῃ σαρκί, τῆς ἁμαρτίας τὸ ὄργανον, σωτηρίας ἀπαρχὴ ἐγένετο τῷ κόσμῳ παντί, διὰ τῆς Θεοτόκου· βρέφος γὰρ τίκτεται ἐξ αὐτῆς, ὁ παντέλειος Θεός, καὶ διὰ τοῦ τόκου, Παρθενίαν σφραγίζει, σειρὰς ἁμαρτημάτων, λύων διὰ σπαργάνων· καὶ διὰ νηπιότητος, τῆς Εὔας θεραπεύει, τὰς ἐν λύπαις ὠδῖνας. Χορευέτω τοίνυν πᾶσα ἡ κτίσις καὶ σκιρτάτω· ἀνακαλέσαι γὰρ αὐτήν, παραγέγονε Χριστός, καὶ σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
Γέμισε από ευφροσύνη, Ιερουσαλήμ, και πανηγυρίστε όλοι όσοι αγαπάτε τη Σιών. Σήμερα λύθηκε ο μακροχρόνιος δεσμός
της καταδίκης του Αδάμ, μας ανοίχθηκε ο Παράδεισος, καταργήθηκε ο όφις. Αυτήν που κάποτε εξαπάτησε τώρα την βλέπει να γίνεται Μητέρα του Δημιουργού. Ω πόσο είναι το βάθος του πλούτου και της σοφίας και της γνώσεως του Θεού! Αυτή που προξένησε τον θάνατο σε όλους τους ανθρώπους, το όργανο της αμαρτίας έγινε για όλον τον κόσμο απαρχή της σωτηρίας, διά της Θεοτόκου. Ως βρέφος γεννιέται από αυτήν ο παντέλειος Θεός και με τη γέννησή Του σφραγίζει (πιστοποιεί) την παρθενίαν και λύει πλήθος αμαρτημάτων με τα σπάργανά Του. Γινόμενος νήπιο γιατρεύει τις ωδίνες της Εύας (η οποία με λύπες γεννούσε τα παιδιά της). Ας χορέψει λοιπόν όλη η κτίση κι ας σκιρτήσει γιατί ήρθε κοντά μας ο Χριστός για να την ανακαλέσει από την αμαρτία και να σώσει τις ψυχές μας.
«Ὅτε καιρός, τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας σου, πρώτη ἀπογραφὴ τῇ οἰκουμένῃ ἐγένετο, τότε ἔμελλες τῶν ἀνθρώπων ἀπογράφεσθαι τὰ ὀνόματα, τῶν πιστευόντων τῷ τόκῳ σου· διὰ τοῦτο τὸ τοιοῦτον δόγμα, ὑπὸ Καίσαρος ἐξεφωνήθη· τῆς γὰρ αἰωνίου σου βασιλείας, τὸ ἄναρχον ἐκαινουργήθη. Διὸ σοι προσφέρομεν καὶ ἡμεῖς, ὑπὲρ τήν χρηματικὴν φορολογίαν, ὀρθοδόξου πλουτισμὸν θεολογίας, τῷ Θεῷ καὶ Σωτῆρι τῶν ψυχῶν ἡμῶν».
Στον καιρό της επί γης παρουσίας σου έγινε η πρώτη απογραφή της οικουμένης, λες και ήθελες να καταγραφούν τα ονόματα αυτών που θα πίστευαν στη γέννησή σου. Γι’ αυτό εκδόθηκε αυτή η απόφαση του Καίσαρος. Μέσα στην αιώνια βασιλεία σου που δεν είχε αρχή έγινε κάτι καινούργιο, μπήκε μια αρχή! Γι’ αυτό κι εμείς σου προσφέρουμε κάτι πάνω από την χρηματική φορολογία, τον πλούτο της ορθόδοξης θεολογίας, σε σένα τον Θεό και σωτήρα των ψυχών μας.
